"Poñer no mesmo plano a liberdade de expresión dun fascista e dun antifascista é inxusto"

ENTREVISTA | Pablo Hasel

Federico Giordano Mederos | A Coruña, 26 de xuño. Hai anos que Pablo Hasel era ben coñecido polos seareiros do rap. Fíxose máis famoso por ter sido perseguido polas súas letras. Pablo foi condenado a máis de catro anos de prisión en dous xuízos, o último, en marzo deste ano. A base desta condena foron 64 chíos. O último deles, do 24 de decembro de 2016, di: “Un año más con la mafiosa y medieval monarquía insultando a la inteligencia y a la divinidad con dinero público. Parece mentira”. A entrevista realizouse horas antes do seu concerto no Elviña Sons o pasado 15 de xuño, festival organizado en na Coruña en solidariedade con Palestina.

Valtonyc, La Insurgencia… hoxe poucos lembran que a cousa empezara contigo no 2011. E segues perseguido.

Realmente non fun o primeiro en sufrir represión porque xa houbera grupos que foran represaliados polas súas letras, pero si fun o primeiro nestas últimas décadas co que foron uns cantos pasos máis aló. Porque ademais de ser detido e de sufrir un rexistro no meu domicilio, no que se levaron desde libros a camisetas, cadernos ou fotografías, non só cousas miñas, tamén da miña familia porque levaron os ordenadores das miñas irmás e dos meus país; tamén foi co que foron máis lonxe na represión porque condenáronme a dous anos de prisión e posteriormente condenáronme a dous anos máis… Se me teñen especialmente manía é porque, como eles mesmos recoñeceron, chego a bastantes persoas, e iso tanto no primeiro xuízo como no segundo mencionárono, fixeron fincapé nas visitas que eu tiña nas redes e que iso facíame máis perigoso; e ao mesmo tempo tamén teñen esa fixación comigo porque eles saben que a miña militancia non remata na música revolucionaria senón que levo anos militando en varios movementos sociais, e tamén sufrín represión por loitar polo dereito á vivenda, por facer campañas contra o capitalismo. É dicir, para eles son especialmente perigoso por esas dúas cousas: por ser bastante coñecido e por levar a loita máis aló do micro.

Que sensacións che provocou aquela detención en 2011?

É unha mestura de emocións. Sentes moita rabia, moita impotencia, moito odio, tamén certo medo porque es consciente de que a Policía torturou a numerosos detidos… pero ao mesmo tempo deume máis forzas para loitar. A represión, unha de dúas: ou te bota máis para adiante ou te bota para atrás. No meu caso foi un punto de inflexión para tomar as cousas máis en serio, ser consciente do que supón este camiño… porque si que era un pouco consciente pero hasta que non o vives nas túas carnes non é o mesmo… e entón eu decidín que non me ían botar para atrás e que continuaría coa mesma mensaxe, e que intentaría aproveitar que eles querían silenciar a miña mensaxe para darlle aínda máis voz.

Hai unha frase túa dunha canción que di “dime a quién teme el poder y te diré quién es revolucionario”. Sénteste no albo do poder?

Si, á vista está, porque non me terían condenado a prisión nin sufriría o acoso diario que sufro por parte da Policía. Como dicía antes, fun detido en numerosas ocasións non só polas miñas cancións senón tamén pola miña militancia máis aló do micro.

Cres que se cambiases a forma pero seguises difundindo a mesma mensaxe sufrirías menos represalias?

A cuestión é que eu falo dunha serie de organizacións que son ilegais, e que son revolucionarias. Viuse no primeiro xuízo. De tódalas cancións polas que se me imputaba, que eran moitas, non fixeron fincapé nas que se falaba da loita armada, senón nunha que se chamaba Libertad Camarada Arenas, e que fala da organización comunista non armada. Entón, o que realmente temen é que ti lembres esas organizacións, o que temen é a esa organización. Hai rapeiros que cantan cousas dun tiro ao presidente ou dunhas hostias á Policía, pero non se refiren a organizacións revolucionarias e non son tan temidos. Penso que iso é o que especialmente lles doe da miña mensaxe.

A liberdade de expresión incumbe a toda opinión por igual?

Non. Eu creo que non se pode falar da liberdade de expresión en abstracto, como de ningunha liberdade…. Poñer no mesmo plano a liberdade de expresión dun fascista e a dun antifascista é inxusto, e demasiados supostos antifascistas caen neste erro. É moi importante lembrar que non é o mesmo negar dereitos aos homosexuais, aos inmigrantes, ás mulleres ou á clase obreira, que facer o que facemos nós que é loitar por eses dereitos. Non se pode poñer no mesmo plano a quen desexa que se asasine a unha persoa por ser homosexual ou inmigrante, que a quen apoiamos a resistencia armada contra os opresores.
Eu, como comunista, loito pola liberdade de expresión do antifascismo. O modelo de Estado polo que loito, que é un Estado socialista, non respecta a liberdade de expresión dos nazis. E hai xente bastante inxenua que cre que será suficiente con conquistar un modelo de sociedade na que os nazis estean mal vistos para dicir que a propia sociedade vai marxinalos. Aínda que houbese só dous nazis, se eses dous nazis teñen liberdade para propagar o seu odio cara os homosexuais ou cara os inmigrantes, basta con que se unan para coller a un inmigrante e darlle unha malleira. O fascismo non pode ter liberdade porque a súa liberdade atenta contra a da inmensa maioría.

O modelo de Estado polo que loito, que é un Estado socialista, non respecta a liberdade de expresión dos nazis. E hai xente bastante inxenua que cre que será suficiente con conquistar un modelo de sociedade na que os nazis estean mal vistos para dicir que a propia sociedade vai marxinalos.

Que pensas deste Estado que ten certos ademáns fascistas?

Para min non hai dúbida, non houbo ruptura algunha co fascismo. Si é certo que houbo reformas superficiais, que o fascismo se maquillou un pouco, agora é un fascismo encuberto, pero seguen no poder os mesmos que estaban no poder con Franco, e todas esas liberdades e dereitos democráticos que o fascismo arrasou desde 1939 non se recuperaron. Non temos liberdade de expresión, e hai moitas persoas que din que si, que a temos, pero hai casos nos que non se respecta… mais ninguén ten liberdade para criticar á monarquía, á Policía, á Igrexa, aos piares do réxime, sen que exista o risco de ser represaliado. Cando un ten medo a expresarse ou non di certas cousas porque pode sufrir represalias, significa que non ten liberdade de expresión. Tampouco temos liberdade de manifestación. Cantas manifestacións acaban con brutalidade policial ou con multas? Se unha persoa vai a unha manifestación sabendo que pode ter consecuencias, iso significa que non se respecta a liberdade de manifestación. Ou o dereito de folga. Alfon está preso por ir á folga, como tantas persoas que foron multadas, detidas ou encarceradas por facer folga. Non se respecta ningún dereito nin ningunha liberdade democrática, e todo iso ven desde o fascismo… por non rachar con el.

O entrevistado

Pablo Hasel

Lleida, 1988. Músico e poeta. En 2014 foi condenado a 2 anos de prisión acusado de enaltecemento do terrorismo polas letras dalgunhas das súas cancións. En marzo pasado, a Audiencia Nacional condenouno a dos anos e un día de prisión e unha multa de 24.000 euros por enaltecemento do terrorismo, inxurias á Corona e outras institucións do Estado por comentarios nas redes sociais. Ten colaborado con grupos como Los Chikos del Maíz, e os seus últimos discos son Fuerte fragilidad (2017), Perdidos en el infinito (2017) e Ni un paso atrás (2018).

Outras entrevistas

“Discursos modernizadores causaram um trauma geracional ao dissociar a noção de progresso da identidade galega”

26 março, 2021

“É difícil baixar Barrié e Alfonso Molina dos altares da Coruña”

2 fevereiro, 2021

“Cando a un pobo se lle queren quitar dereitos, organízase para defendelos”

14 janeiro, 2021

“A fantasia de parte da esquerda já nom é tomar nenhum poder, nenhum lugar físico, senom a rede”

3 janeiro, 2021

“A estratexia é afogar as loitas inundándonos con proxectos mineiros e eólicos”

19 dezembro, 2020

Nunha carta que publicaches fai pouco explicabas os motivos polos que non vas exiliarte. Por que pensas que podes ser máis útil para a causa que defendes desde o cárcere?

Porque se o Estado me mete preso vaise quitar a careta de democrático a ollos dalgunhas persoas que aínda son inxenuas. Tamén porque estarían dándolle máis voz á mensaxe que pretenden silenciar. Tamén porque creo que iso xeraría máis solidariedade e máis loita que se me exilio. E porque non teño ningún país que me asegure a miña liberdade ao cento por cento, porque se marcho cara outro pais vou seguir loitando. Eu non marcharía a outro país para estar calado como, por exemplo Ana Gabriel. E sei que terá os seus motivos aínda que eu non os comparta. Ela está exiliada en Suíza pero non envía unha mensaxe que realmente ataque ó Estado español.

Ti que farías?

Eu se me exiliara ía seguir tendo a mesma mensaxe… aínda con máis forza, e non teño ningún país que garanta a miña seguridade. Tamén precisaría ter asegurada a miña supervivencia, un traballo durante todos os anos nos que non puidese volver. Pero aínda así, aínda que tivese asegurada unha vida estable noutro país, decidiría quedarme aquí. Porque ademais, se marcho non estaría con outros comunistas do Estado español, e eu creo que o meu deber é tentar facer a revolución aquí, e que vou ser máis útil quedando aquí que marchando. Aínda así, recalco sempre que respecto e comprendo ás persoas que decidan o camiño do exilio, quen sabe se dentro duns anos será máis produtivo elixir o exilio.

Eu non marcharía a outro país para estar calado como, por exemplo Ana Gabriel. E sei que terá os seus motivos aínda que eu non os comparta. Ela está exiliada en Suíza pero non envía unha mensaxe que realmente ataque ó Estado español.

Hai xente que pensa que coa chegada do goberno do PSOE existe a posibilidade de que sexades indultados tanto ti como Valtonyc…

A quen teña confianza no PSOE habería que recordarlle que foi aínda máis brutal na represión que o propio PP, que xa é dicir moitísimo. O que pasa é que a xente ten pouca memoria, ou moita ignorancia, e descoñece o tema dos GAL, ou como o PSOE estivo lexitimando a tortura. Mesmo agora o Ministro do Interior é un coñecido xuíz que amparou numerosas torturas. A xente esqueceu que o PSOE é culpable de ter ilegalizado organizacións políticas, nin sequera armadas? Polo tanto habería que comezar por recordar de que é culpable o PSOE. Agora, se existe unha posibilidade de que iso aconteza, será pola presión popular. Se hai un movemento solidario forte e ven que lles vai saír máis caro encarcerarnos que poñernos na rúa… pero para iso tería que haber un forte movemento solidario que hoxe non existe.

Pero xusto antes de chegar ao goberno, Pedro Sánchez mostrou o seu apoio a Valtonyc…

Si, dicía algo como que non é un bo síntoma da democracia, que non funciona ben se meten preso a un rapeiro. Chegou á Presidencia do Goberno e non moveu un dedo para que Valtonyc poida volver ao Estado español, ou para que eu e outros rapeiros que estamos pendentes de entrar en prisión non entremos. Xa sabemos que cando están na oposición din unha cousa, e cando chegan ao goberno din outra. Así que, fe no PSOE? Ningunha, pero si no movemento popular cuxa loita poida obrigar ao Goberno e ao Estado a facer certas concesións.

Sentiches a solidariedade que esperabas?

Houbo bastante, pero en proporción á gravidade do caso tampouco houbo moita. Non houbo suficiente, tampouco no caso de Valtonyc, aínda sendo casos moi mediáticos. Hai casos máis graves. Pero á vista está que non foi suficiente para evitar o encarceramento de Valtonyc, o meu… Aínda queda moito camiño, aínda queda demasiado individualismo, e a xente non termina de entender que realmente van por nós para asustar ao resto, e que ata que non se interiorice a consigna de que “cando tocan a un, tócannos a todos” non imos conseguir que o pensen dúas veces antes de ir por nós.

Hai moitos rapeiros que van de ‘progres’, de falsos comprometidos, que che din que hai fame, pero ti prendes a tele e tamén che din que hai fame.

Cal é o rap que quere o sistema?

O rap que lle interesa é aquel que non pon en tela de xuízo ao sistema, que non denuncia as súas inxustizas, e sobre todo que non sinala aos culpables. Hai moitos rapeiros que van de progres, de falsos comprometidos, que che din que hai fame, pero ti prendes a tele e tamén che din que hai fame.

Cal é a diferencia?

Que non che din quen son os culpables de que haxa fame, e tampouco che din a solución para poñer fin á fame. Entón, as veces, os rapeiros parecen un telexornal. E logo interesa ese rap que axude a perpetuar o sistema, que faga apoloxía do consumo de drogas, que sexa machista, que faga apoloxía do pasotismo. Como dicía Bertolt Brecht, non hai peor analfabeto que o analfabeto político, que se gaba de pasar da política cando da política depende a súa vida. Entón, a maioría de rapeiros famosos estanlle a dicir a seu público, un público moi novo, que o único que teñen que facer é drogarse e pasar de todo. Por algo o sistema lévaos a programas de televisión, e dálles bombo mentres a outros métennos no caldeiro.

¿Que pensas cando ves a alguén como C. Tangana falando mal do Rei?

El non atacaba ao sistema, atacaba ao Rei. Hai moitos Estados capitalistas que non teñen Rei. El despreza á monarquía pero declárase abertamente a favor do capitalismo, cousa que me parece noxenta. E creo que é unha influencia nefasta para moitas persoas… e que che vende ese soño americano, o “se ti queres, podes”, o “só hai que mirar pola pasta, os principios non valen nada”… pero, aínda dentro de todo o noxo que me dá, e do consciente que son do dano que fai propagar ese tipo de ideas, polo menos é honesto. O que falabamos antes deses rapeiros falsamente comprometidos… O peor é o que engana.

Falando de política, dun tempo aquí vimos como te sitúas na defensa da República Catalá, incluso formando parte dun CDR. Por que un comunista dá ese paso?

Un comunista defende o dereito de autodeterminación dos pobos. É un principio inquebrantábel, e a posición de un comunista ante o dereito de autodeterminación terá que ter en conta se iso beneficia á clase obreira ou non. Eu apoio unha República Catalá na que gañemos algunhas melloras en canto a dereitos e algunhas liberdades democráticas. Que desde logo sería unha República burguesa está claro… Dinamarca tamén é un Estado capitalista, pero a represión non está ao mesmo nivel en Dinamarca, ou Finlandia, ou Suecia que no Estado español, e iso eses países téñeno moi claro porque coas críticas á monarquía non vas ao cárcere. Entón, creo que sería unha boa oportunidade, tanto para debilitar ao Estado español como para gañar eses dereitos e estas liberdades que comentaba antes. Creo que a burguesía catalá sería máis doada de derrotar que a poderosa oligarquía fascista española. E que ao mesmo tempo acabaríaselles a escusa de culpar ao Estado español de todos os males, e así a clase obreira catalá comprobaría que coa burguesía, sexa catalá ou española, non poderemos ser libres como clase.

Podemos ‘vendeuse’ ou sempre foi parte do sistema?

Desde que naceu foi parte del. Déronlle o bombo que lle deron e fixéronlle a campaña nos grandes medios. O réxime comezaba a estar moi illado, non só polo 15M, senón tamén por outros movementos. Precisaban dun recambio do PSOE, que foi Podemos, para recoller todo ese voto desencantado do PSOE, e á vez calmar a loita na rúa. Polo tanto, xa naceu sendo un partido do sistema e non quixeron romper co capitalismo desde o seu nacemento. Pero o seu programa, que era bastante socialdemócrata nos seus inicios, cada vez foise recortando máis, eses si que foron recortes. Por exemplo no primeiro programa co que se presentan ás Europeas unha das cousas polas que dicían loitar era para suprimir as ETT, pero no seguinte programa xa era ‘si’ ás ETT. Entón, desde o principio foi un partido do sistema, pero cada vez serviu máis a este, cada vez foi un criado máis fiel, até o punto de que Pablo Iglesias o outro día branqueaba, xa non ao PSOE, que levaba moito tempo facéndoo, senón a Rajoy, cando dicía que se gañara o seu respecto ou que era un home elegante que sabe escoitar. Se cando naceu Podemos Pablo Iglesias tivera dito iso, non houbese tido o apoio que tivo. A de Podemos foi unha decadencia progresiva.

Creo que a burguesía catalá sería máis doada de derrotar que a poderosa oligarquía fascista española, e que ao mesmo tempo se lles acabaría a escusa de culpar ao Estado español de todos os males.

Sirve de algo votar en España?

Non. Polo menos nas eleccións xerais… non hai ningún partido que sirva aos nosos intereses, todos serven ao réxime, respectan a legalidade do réxime nas cuestións fundamentais. No tema dos corpos represivos: Podemos apoiou tamén á Garda Civil e á Policía Nacional. No tema dos tribunais, Podemos non pide a disolución da Audiencia Nacional. Ou no tema da OTAN, todos apoian á OTAN. É dicir, nas cuestións fundamentais póñense todos de acordo. Nos últimos anos o único voto que crin útil, precisamente polo que comentabamos antes de poder facer ese referendo, foi nas eleccións de antes do referendo que votei á CUP, pero creo que ese voto xa deixou de ter sentido.

Por que xa non ten sentido votar á CUP?

Porque incumpriron o que dicían que ían facer, e eles tamén son responsábeis porque, cando houbo esa declaración de independencia que en realidade foi unha farsa, non chamaron a tomar as rúas e a tentar facer efectiva a República. A CUP foi detrás de ERC e de JxC, cando tería que ter sido a vangarda do independentismo fomentando máis a combatividade nas rúas, cousa que, salvo nalgunha excepción, non fixeron. Creo que agora mesmo o que precisamos en Catalunya é iso: facer efectiva a República. E iso non o acadaremos votando, agora toca organizar a autodefensa nas rúas.

Considéraste feminista?

Non. Respecto e comparto a inmensa maioría das reivindicacións do feminismo. As mulleres comunistas bolxeviques que fixeron a primeira revolución socialista que trouxo as maiores conquistas ao longo da historia que tivo a muller traballadora, Clara Zetkin, Kolontái… todas esas mulleres comunistas non se consideraban feministas. É máis, dicían que esas reivindicacións eran xustas, pero non suficientes, e que a verdadeira emancipación da muller obreira, a verdadeira igualdade entre a muller obreira e o home obreiro, só pode chegar co socialismo. Unha muller obreira non pode loitar, como dicía Kolontái, da man dunha muller explotadora porque tamén está coartando a súa liberdade. E desde logo, creo que é necesario combater esas actitudes machistas que temos os homes por ter sido educados nesta sociedade, pero non podemos perder de vista que ou acabamos co capitalismo ou a muller obreira vai seguir sendo explotada E hai moitas veces que cando dis isto a alguén che di “é que ti es un home, ti que vas opinar disto”, por iso hai que citar, como fixen antes, a todas esas mulleres comunistas, que son as que máis dereitos conquistaron para a muller obreira, que elas mesmas dicían que eran comunistas e non feministas.

Rematamos. Arrepínteste de algo?

Si, arrepíntome de moitos erros que cometín, pero entre eses erros non está o de loitar. Eu sempre digo que se me arrepinto de algo é de non ter loitado máis, de non ter evolucionado antes; pero de loitar, nunca.

As dúas primeiras fotografías corresponden ao concerto de Pablo Hasel en Elviña e foron cedidas por SONS DE BREOGÁN. A terceira, coa imaxe do Rei, foi tirada do vídeo promocional dun tema recente de Hasel, titulado ‘Delito andante‘.