Nick Cave: novo disco e obra lírica

Gonzalo Trasbach

Compartilhar no facebook
Facebook
Compartilhar no twitter
Twitter
Compartilhar no google
Google+
Compartilhar no whatsapp
WhatsApp
Compartilhar no telegram
Telegram
Compartilhar no email
Email
Compartilhar no facebook
Compartilhar no twitter
Compartilhar no google
Compartilhar no whatsapp
Compartilhar no telegram
Compartilhar no email

Tivemos no mes de novembro dúas marabillosas noticias sobre Nick Cave. Primeiro atopámonos cun libro de precioso formato que recolle a súa obra lírica completa e xa nos últimos días do mes puidemos escoitar o seu fabuloso novo disco: Idiot Prayer: Nick Cave Alone At Alexandra Palace.

Os que somos afeccionados á música contemporánea sabemos do monumental legado do músico e escritor australiano afincado en Inglaterra. Tamén sabemos que a súa figura foise agrandando e acrecentando co paso dos anos. E se a cara máis salvaxe do seu mundo sonoro se desenvolveu nos últimos anos da década dos 70 con The Birthday Party, logo, nos anos posteriores, sobre todo a partir dos 90, entrou nunha paraxe sónica máis lírica, máis intimista, aínda que sempre tinguida con salpicaduras ou brochadas bluseiras un tanto canallas e travesas, sobre todo con Grinderman (1 e 2). É por isto que o paso do tempo, en vez de achicalo, converteuno nun artista aínda máis intimidante.

Nese contexto, hai que subliñar que nas últimas tres décadas ten firmado traballos demoledores, contando sempre coa compañía dos seu fieis The Bad Seeds. Deste xeito podemos lembrar que nos regalou, por exemplo, unha triloxía impecable, como é Push The Sky Away (2013), Skeleton Tree (2016) e Ghosteen (2019). Nos dous últimos álbums vibra o berro suplicante e escóitanse piadosas oracións clamando pola morte do seu fillo Arthur Cave cando só contaba 15 primaveras.

Este novo disco é o resultado do concerto que ofreceu o pasado 23 de xullo desde o Alexandra Palace de Londres en streaming, sen músicos nin público. Só el e a compaña dun piano de cola. Neste álbum de 22 cancións, Cave realza e aviva antigas calidades: a nudez dos temas escollidos, que lle outorgan aínda máis énfase narrativa (de cronista) á maxia da maxestosa gravidade (e do fraseo) da súa voz, arrolada polo lirismo das notas que lle arrinca ao seu instrumento.

Durante a interpretación, puntuada, medida e pausada, chégase a escoitar a respiración emocionada do artista, de tal xeito que estremece a quen escoita, unha aptitude coa que Cave volve revestir as súas melodías dunha aura redentora dificilmente imitable. Nas mans de calquera outro intérprete, estas 22 cancións, poucas son inéditas, a meirande parte son sagradas, ateigadas dunha intensidade emotiva sen equivalencia, o documento apuntaría na dirección de ser un mero capricho ou unha curiosidade, máis aquí avanza na senda da solemnidade e da elegancia, que se transforman nunha experiencia mística, case relixiosa, nunha nave que guía un patrón que xera devoción entre a súa tripulación.

Mais que ninguén se engane. Esta non é unha obra só para os que son admiradores de Cave, senón que está destinada a ser para todos os afeccionados á arte musical no sentido máis amplo e fondo do vocábulo, tal e como testemuña a beleza e a tristeza que agocha o elepé. Nick Cave é probablemente o único artista actual que, cunha proposta fóra de todo o circuíto comercial, é capaz de encher festivais (un nunca esquecerá aquela súa actuación para pechar o Paredes de Coura do ano 2005).

“Aquí avanza na senda da solemnidade e da elegancia, que se transforman nunha experiencia mística, case relixiosa, nunha nave que guía un patrón que xera devoción entre a súa tripulación”

Aos seus 63 anos de idade entréganos agora unha hora e media de música, 22 melodías núas e belísimas, pese a que o seu modo de transmitilas nos pareza un pouco lúgubre. Mais é todo un goce absoluto, e ademais o mellor abrigo para estes tempos de intemperie.

Obra lírica completa” (1978-2019), editado por Libros del Kultrum.

Segundo nos ten dito o grande poeta Wystan Hug Auden (21, febreiro, 1907-29, setembro, 1973) a experiencia traumática non é un accidente, senón a oportunidade que o neno está agardando pacientemente; de non ter sido esta, habería outra para que a súa vida se convertese nun asunto serio. A morte do seu pai, acontecida cando só tiña 19 anos, foi a experiencia traumática de Nick Cave, unha doenza clave para que buscase darlle unha forma á dor que lle causaba, para, mediante a linguaxe, levantar un templo cos materiais da ausencia que o torturaba, unha experiencia que lle deixou un baleiro que só o relixioso, o sagrado ou Deus podía encher, e, para conseguilo, entregouse por completo á escrita e á composición musical.

Na súa etapa máis moza, na máis punkeira e rokeira da súa longa traxectoria deixounos versos tan contundentes e sorprendentes coma estes: “Las aceras están llenas de los hijos solitarios del amor. Lamenta la acera que hayamos tenido que matarlos”. Aquí están as letras de cancións que falan do reino do irracional, do absurdo, a melancolía, o obsesivo, o delirante, pois o amor, despois de todo, é unha loucura. As cancións de amor, en suma, xorden para acurtar a distancia entre o temporal e o divino.

Nesta Obra lírica completa atopamos as letras dos 28 álbums da súa carreira. O libro contén ademais un prefacio de Andrew O’Hagan, un preludio de Will Self e o texto da conferencia que Cave pronunciou en Londres en 1999 baixo o título “La vida secreta de la canción de Amor”. Pero tamén encontramos nas súas páxinas, magnificamente empaquetadas, o encanto do seu escuro lirismo máxico, os seus achados espirituais, ateigados de historietas de infortunios, tumultos, liortas, unha especie de delirio que arremete contra a soidade.

Tropezamos así mesmo aquí coa brutal prosa do Antigo Testamento, a potencia das súas imaxes, que lle resultaron unha fonte inesgotable de inspiración, pero tamén coa prosodia dos Salmos, que le coma verdadeiras cancións de amor, pois considera que están encharcados de Saudade, cargados de misterio, de Duende, e unxidos pola máis cruenta violencia. Mais entre estas follas tamén alenta a experiencia litúrxica, que refulxe dende as entrañas do autor e aniña en cada unha das súas cancións. En suma, Nick Cave acertou coa tecla para dar cunha forma que dignifica a tristeza, para colorear a melancolía coas cores da existencia, liberándonos, mais non da dor, pois só lle outorga un xeito, un molde para seguir vivindo. El insiste unha e outra vez en que non renunciemos, non retrocedamos nunca diante do noso empeño do clamor do amor, porque esa é a nosa grande oportunidade e a nosa maldición ao mesmo tempo.

“Na auténtica canción de amor sempre se invoca o Creador, e Cave di que isto é así porque nos remite a un ouleo no baleiro que clama ao ceo e pide consolo: pervive nos beizos do neno que chora a súa nai; na voz do amante desesperado polo seu ser querido, no delirio do lunático suplicando ao seu deus”

Aínda que son múltiples e variadas as voces nas que se manifesta o amor, na auténtica canción de amor sempre se invoca o Creador, e Cave di que isto é así porque nos remite a un ouleo no baleiro que clama ao ceo e pide consolo: pervive nos beizos do neno que chora a súa nai; na voz do amante desesperado polo seu ser querido, no delirio do lunático suplicando ao seu deus. E tamén no lamento esgazado do que, encadeado á terra, anhela erguer o voo cara á imaxinación, á inspiración, e en definitiva cara ao divino.

Con Cave volvemos experimentar aquilo que os portugueses felizmente nomearon como Saudade, o que se traduce como un modo de anhelo inexplicable, a innombrable e enigmática ansia que aniña na alma. Saudade é o desexo de ser transportado da escuridade á luz, de ser acariñado polo que non é deste mundo. Pero ao mesmo tempo volvemos reencontrarnos con Juego y teoría del Duende de Federico García Lorca, onde o granadino esboza unha plausible explicación sobre a estraña e inexplicable tristeza que respira en certas obras de arte: “Todo lo que tiene sonidos oscuros tiene duende“, di un Lorca que de inmediato matiza: “ese misterioso poder que todos sienten, pero el filósofo no puede explicar”.

Esta tristura á que fai alusión a Saudade e tamén Lorca non cotiza ben no ámbito sónico do rock, submundo onde o autor se ten gañado as lentellas. Nas letras rokeiras abondan a rabia, a furia, o odio e outros sentimentos, pero a verdadeira tristeza é máis ben escasa (talvez en Robert Wyatt e en Kate Bush haxa tristeza auténtica). Poderíase dicir que o Duende é demasiado fráxil para sobrevivir no intoxicado ambiente da modernidade compulsiva da industria musical. Tampouco é frecuente atopar Duende, nin é benvido no eido do pop, aínda que ás veces poida parecer que si. Toda canción de amor tende a ter Duende, porque nunca é simplemente chaira, ou igual a felicidade.

Cave leva máis de 40 anos ás súas costas cunha tristeza á que ten consagrado as súas letras, esas que ao tempo de celebrar a chegada do amor, xa empezan a cheirar ao podre da súa perda. A súa inexplicable Saudade pode que nunca o abandone até o intre de presentarse ante un Deus cuxo rostro non puido ver nin o mesmo Moisés.

Boiro, decembro de 2020.

O autor

Gonzalo Trasbach

Gonzalo Trasbach

Licenciado en Filosofía e diplomado en Educación Básica (mestre) pola Universidade de Santiago, traballei durante máis de vinte anos en La Voz de Galicia, xornal co que aínda colaboro na edición do Barbanza cun artigo semanal. Agora exerzo basicamente de xubilado na miña vila, Boiro, onde vivo. Ocupo o meu tempo libre camiñando, nadando, lendo, escribindo, escoitando música e indo ao cine de vez en cando. Tamén achego algunha colaboración á revista dixital Café Barbantia. Son dos que penso que non só somos de onde nacemos ou pacemos, senón que tamén somos o que lemos, o que escoitamos, os cadros que contemplamos, as amizades que cultivamos...

Café Barbantia

#Trasbach

Deixe um comentário

Deixe um comentário