Sinalaba Federici na Semana de Filosofía que a resistencia do común debía entenderse máis como unha lóxica que coma unha experiencia. É dicir, coma uns principios dende os que formular máis que como unha serie de contidos que aplicar. Así, engado, a pesar do que popularmente se entende, a resistencia pasa a ser activa: non atura, non resiste. Fai.
Empapad@s como estamos da cultura do resentimento escravo, tendemos a considerar impuro operar nos acontecementos que se dan e que rexeitamos. A alma bela hegeliana horrorízase ao pensar en emporcar as súas mans contraefectuando algo que aborrece e permanece na antítese da dialéctica, negando o que sucede, actitude que non muda esa realidade. Contraefectuar é facer algo distinto a partir do que se dá, atopar as súas liñas de fuga. Para iso está ben comezar por analizar a semiótica do acontecemento, de maneira que se localicen as aperturas a partir das que crear ese outro estado de cousas.
Así, en referencia á sentenza ditada no caso de La Manada (de humanos), explícannos que, para que o abuso sexa agresión, debe haber intimidación, é dicir, unha coacción evidente ou consciencia na vítima a respecto das consecuencias que se poden dar no caso de resistirse nunha situación de perigo. Non valeu o medo a non poder fuxir, de momento, como proba de intimidación. Non parece valer unha precognición. Así, violentar sexualmente a unha muller que non teña plena consciencia da situación e do risco derivado dela, polo motivo que sexa, non será máis que un abuso. É, por certo, a lóxica xurídica que se aplica a respecto doutras especies, ao que a bioética lle retruca que esa suposta inconsciencia pode e adoita incrementar a angustia.
En referencia á sentenza ditada no caso de La Manada, explícannos que, para que o abuso sexa agresión, debe haber intimidació. Non valeu o medo a non poder fuxir, de momento, como proba de intimidación.
Pero un maxistrado non só vía ausencia de violencia nos vídeos gravados, senón que observaba un ambiente de festa e goce no vídeo. A conciencia de “facer mal” non está nin no maxistrado nin na Manada nin nas súas familias, que defenden que os acusados “non fixeron nada”, a pesar de que nos whatsapp se recoñece continuadamente a intención e polo tanto a consciencia de violar. Pero non existe conciencia de facer mal porque forzar a unha muller non está mal. Esa é a cultura na que sobrevivimos. Non só é que non estea mal, é que resulta divertido. Acaso non vemos as noticias sobre subornos con prostitutas e orxías até o Tánatos entre as altas esferas? As clases baixas repiten as fantasías realizadas da elite e ese é o modelo de ocio para iniciados na masculinidade.
A lei primeiramente emana da norma social, do costume, do nomos. E se o nomos é patriarcal, clasista e racista, a lei así será. Despois o personaxe nada alegórico da xustiza aplica esas leis interpretando os feitos e a súa adecuación aos textos xurídicos, elaborados polos suxeitos hexemónicos para amparar a súa visión e, polo tanto, distribución da realidade, para soster a súa superioridade e perpetuar a segregación d@s subaltern@s. Pois a lei emana primeiramente do costume que existe e chegado o caso do costume que se desexa impor, é dicir, non só do ser, senón tamén do deber ser que alguén pauta. Sobrados exemplos disto atópanse na historia europea dos últimos séculos: iso é o que significa que o suxeito abstracto que se presentou como universal é en realidade a representación dun home branco misóxino e de alta estirpe.
Pero non existe conciencia de facer mal porque forzar a unha muller non está mal. Esa é a cultura na que sobrevivimos. Non só é que non estea mal, é que resulta divertido. As clases baixas repiten as fantasías realizadas da elite e ese é o modelo de ocio para iniciados na masculinidade.
Chamáronnos ignorantes pola reacción ‘desmesurada’. Ven violencia e anacronismo nas nas manifestacións. Pero imos comprendendo os marcos conceptuais… Que vaian comprendendo eles que estamos fartas, que as novas sensibilidades, como din algúns, ou as xa vellas reivindicacións a respecto da condición da muller, esixen mudar os paradigmas culturais e xurídicos. Mais que non nos empreguen como escusa para soster un discurso de endurecemento penal xeneralizado (teñamos presente o tanto que queren abrir o debate sobre a cadea perpetua). Polo que a nós respecta, definamos nós o deber ser. Esta muda no pacto social é unha cuestión transversal, si: até Cospedal diferiu da aceptación do nomos patriarcal como lei, até Ana Botín semella unha activista…
Iso si, aprendemos unha cousa da dor: o respecto non se mendiga, esíxese. E a liberdade conquístase, con esforzo.
Rebeca Baceiredo
Ourense, 1979. Licenciada en Ciencias da Comunicación e doutora en Filosofía e con estudios en arte contemporánea. Escribe sobre sistemas de representación e réximes de poder. Os ensaios filosóficos xiran, esencialmente, en torno aos modos de subxectivación e a obra máis literaria aposta pola deconstrución do suxeito-autor.
Apúntate ao boletín!
Recibe o noso Boletín cada 15 días cunha selección das nosas historias e outras recomendacións
“Abolir a prostitución sería dar un golpe irreparábel ao capitalismo neoliberal e ao patriarcado máis duro”
Coeducación e corresponsabilidade
Manifesto lido en Verín o 1M
“O feminismo é a punta de diamante dunha insurxencia internacional”
“O feminismo mudou a conciencia das mulleres galegas”
Será Verín o ‘Prestige’ de Feijóo?
Outras opinións
‘Let it Be’ e as ‘Nagra Tapes’
A vida extínguese sen fogos de artificio
Lupe Ces: Licuar o sexo/Liquar o sexo
Unha multitude dentro de Dylan